Deze website is gewijd aan het leven en het werk van de 16e-eeuwse Franse filosoof en essayist Michel de Montaigne. Aan zijn belangrijkste werk, de Essais, werkte hij vanaf 1572  tot aan zijn dood in 1592. De essays van Montaigne behandelen elk mogelijk onderwerp, zonder een bepaalde volgorde: medicijnen, ziekten, boeken, huiselijke zaken, paarden, de liefde, ... waarop Montaigne vervolgens reflecteert door zijn persoonlijke ervaringen en meningen erin te betrekken. Vooral door die persoonlijke inbreng hebben deze Essais meer dan 400 jaar later niets van hun originaliteit en frisheid verloren. Het is voor de moderne lezer een verrassing om te ontdekken dat Montaignes beschouwingen over de mens en de wereld waarin hij leeft nog steeds actueel zijn. Als geen ander weet hij met zijn gedachtestroom en de associaties die hij daarbij maakt de lezer te boeien. Zelf beschrijft Montaigne zijn eigenzinnige werkwijze als "un pêle-mêle où se confondent comme à plaisir les choses importantes et futiles, les côtés vite surannés et l’éterne", een mengelmoes van belangrijke en futiele zaken, van snel verouderde dingen en dingen met eeuwigheidswaarde. Zo werd met Montaigne het essay geboren.

Montaigne schreef in het Middelfrans, een voorloper van het moderne Frans. Voor Franstaligen levert het geen al te grote problemen op, al verschilt de spelling wel aanzienlijk van de moderne Franse spelling. De bedoeling van deze website is om de essays van Montaigne mee te helpen introduceren bij Nederlandstaligen, omdat ik uit eigen ondervinding weet dat het lezen van de oorspronkelijke teksten een, hoewel boeiende, maar toch tijdrovende onderneming is. U begint waar u wilt, bij zijn levensbeschrijving of de bespreking van de afzonderlijke essays. Een groot deel van de website is bestemd voor de vertalingen van de Essais, die mettertijd zullen worden toegevoegd.

In 1588 publiceerde de Franse schrijver Michel de Montaigne de voltooide versie van zijn Essais. Hiermee werd hij de naamgever van een non-fictieve vorm van proza​​literatuur die over de hele wereld enorm populair is geworden. Het woord essay is gerelateerd aan het Franse werkwoord essayer, dat proberen betekent.

Een essay is een compositie van gemiddelde lengte waarin de schrijver op een toegankelijke manier zijn opvattingen over een gekozen onderwerp duidelijk maakt. Montaigne zei: "Het is mezelf die ik portretteer." Het is dan ook een kenmerk van een goed essay dat daarin de persoonlijkheid van de auteur doorschemert. In tegenstelling tot andere prozavormen zoals het korte verhaal of de roman richt een essay zich niet in de eerste plaats op het creëren van personages en het vertellen van een verhaal. Het spreekt de lezer op een heel directe manier aan, zodat deze kennisneemt van de opvattingen van de auteur over de meest diverse onderwerpen - of het nu gaat om gebeurtenissen, mensen, kunst, literatuur, of het leven in het algemeen. Het essay kan onderwijzen, argumenteren, overtuigen, emoties opwekken, of gewoon amuseren.

Deze vertalingen van de 'Essais' van Montaigne zijn gebaseerd op de édition de Bordeaux, 1595. Dat is de editie van 1588 waaraan Montaigne tot aan zijn dood in 1592 bleef werken door in zijn exemplaar nota's en verbeteringen aan te brengen. Voetnoten en opmerkingen tussen rechte haken [...] die ik aan de vertaling  heb toegevoegd, maken geen deel uit van de originele tekst van Montaigne.

Deel 1

Aan de lezer

I. Op verschillende wijzen bereikt men hetzelfde

II. Over het verdriet

III. Dat waar we om geven reikt tot voorbij ons eigen leven

IV. Hoe we ons door onze passies op het verkeerde richten in plaats van op het ware

V. Moet de leider van een belegerde plaats naar buiten om te onderhandelen?

VI. Het ogenblik van onderhandelen is gevaarlijk

VII. Onze intentie bepaalt het oordeel over onze handelingen

VIII. Over ledigheid

IX. Over leugenaars

X. Over vlotte of slome praters

XI. Over voorspellingen

XII. Over standvastigheid

XIII. Over ceremonieel bij het ontmoeten van koningen

XIV. De ervaring van goed en kwaad wordt voor een groot deel bepaald door de opinies die we erover hebben

XV. Men wordt gestraft bij het te hardnekkig verdedigen van wat al verloren is

XVI Over het bestraffen van lafheid

XVII. Een eigenschap van sommige ambassadeurs

XVIII. Over de angst

XIX. Over ons geluk moet men pas na onze dood oordelen

XX. Filosoferen is leren om te sterven

XXI. Over de kracht van de verbeelding

XXII. Het profijt van de ene is het verlies van de andere

XXIII. Over de gewoonten, en dat men een verkregen wet niet licht verandert

XXIV. Hoe hetzelfde advies tot verschillende resultaten kan leiden

XXV. Over pedanterie

XXVI. Over de opvoeding van kinderen

XXVII. Het is waanzin om juist en fout van ons oordeel afhankelijk te maken

XXVIII. Over de vriendschap

XXIX. Negenentwintig sonnetten van Étienne de La Boétie

XXX. Over matigheid

XXXI. Over de kannibalen

XXXII. Dat we ons terughoudend moeten bemoeien met de beoordeling van de Goddelijke wetten

XXXIII. Het vermijden van geneugten ten koste van het leven

XXXIV. Dat het geluk vaak gevonden wordt in de uitoefening van de rede

XXXV. Over een gebrek in ons bestuur

XXXVI. Over de gewoonte om kleren te dragen

XXXVII. Over Cato de Jongere

XXXVIII. Dat we wenen en lachen om dezelfde zaak

XXXIX. Over de eenzaamheid

XL. Overwegingen in verband met Cicero

XLI. Het delen van eigen successen

XLII. Over de ongelijkheid die tussen ons bestaat

XLIII. Betreffende wetten over de uitgaven

XLIV. Over de slaap

XLV. Over de Slag bij Dreux

XLVI. Over namen

XLVII. Over de onzekerheid van ons oordeel

XLVIII. Over oorlogspaarden

XLIX. Over oude gebruiken

L. Over Democritus en Heraclitus

LI. Over de ijdelheid van woorden

LII. Over de zuinigheid van de Ouden

LIII. Over een gezegde van Caesar

LIV. Over iijdele subtiliteiten

LV. Over geuren

LVI. Over gebeden

LVII. Over leeftijd

 

 

Deel 2

 

Deel 3